Rehabilitacja dzieci – kiedy należy zgłosić się do fizjoterapeuty?

Autorka: Aleksandra Leśko

Rehabilitacja dzieci – kiedy należy zgłosić się do fizjoterapeuty? Wizyta u fizjoterapeuty to nie tylko leczenie kontuzji, odzyskiwanie sprawności po zabiegach operacyjnych czy usuwanie dolegliwości bólowych. Fizjoterapia to także profilaktyka, eliminowanie drobnych nieprawidłowości, które pozostawione na długi czas mogą doprowadzić do kontuzji. Skorzystać z niej mogą nie tylko osoby dorosłe, a także dzieci i to już od pierwszych tygodni życia.

Nasuwa się pytanie czy taka wizyta jest konieczna skoro dziecko widział już pediatra, neonatolog czy ortopeda i stwierdzono że wszystko jest w porządku? Jak najbardziej. Wykształcony terapeuta pracujący na co dzień z dziećmi może mieć bardziej holistyczne spojrzenie na rozwój malucha.  Często to właśnie on znajdzie odpowiedzi na pytania, jak na przykład: “dlaczego dziecko ciągle płacze?”, “skąd kolki czy zaparcia?”, “dlaczego nie potrafi ssać?” i “czy karmienie musi boleć?” Jednocześnie analizując jakość ruchu dziecka potrafi wskazać jak pomóc mu wykonywać różne czynności – najlepiej jak to dla niego możliwe, wspierając tym samym jego prawidłowy rozwój. Jest to istotne w dalszych aspektach życia takich jak koordynacja, koncentracja czy prawidłowa praca oczu.

Dlaczego wizyta u terapeuty we wczesnym okresie jest taka ważna?

Pierwszym powodem jest wspieranie prawidłowego rozwoju już podczas pielęgnacji naszego malucha. Drugim aspektem jest otrzymanie informacji czy i jakie wsparcie w rozwoju jest potrzebne dziecku. W obecnych czasach bardzo  dużo dzieci może tego potrzebować z nie do końca wiadomego powodu. Jedno jest pewne, jeżeli możemy wyeliminować wiele nieprawidłowości już na samym początku życia, wspomagając rozwój i dać szansę na lepszy start – nie zwlekajmy z tym.

Rehabilitacja w pierwszych miesiącach życia jest o wiele prostsza i przynosi szybsze efekty niż z dziećmi raczkującymi, chodzącymi czy kilkuletnimi.

Rehabilitacja dzieci – częste dolegliwości u dzieci

Wielu rodziców w dzisiejszych czasach spotkało lub może się spotkać z różnymi dolegliwościami u swych pociech, takimi jak:

• Ograniczenia ruchomości kręgosłupa i stawów
• Asymetrie głowy
• Refluks żołądkowo-przełykowy
• Kolki
• Zaparcia
• Niedrożność kanalika łzowego
• Zapalenie ucha środkowego
• Kręcz szyi
• Przewlekłe zapalenia płuc i oskrzeli
• Wzmożone napięcie
• Dysplazja stawu biodrowego
• Uszkodzenia splotu ramiennego
• Zaburzenia ssania i połykania
• Dzieci, które nie chodzą do 1,5 roku i nie siadają do 10 msc. życia
• Dzieci nadpobudliwe, płaczliwe oraz często budzące się w nocy

Chcąc być bardziej precyzyjni możemy przyjrzeć się rozwojowi dziecka w poszczególnych okresach jego życia i zwrócić uwagę na konkretne elementy:

Przed 3 miesiącem życia:

• Odgina główkę i ciało w literkę C (ciało dziecka jest nienaturalnie,bardzo mocno wyprostowane w kręgosłupie oraz tył głowy tak, jakby chciał dotknąć do pleców)
• Układa głowę zdecydowanie częściej na jednej ze stron ( dziecko położone na plecach nie patrzy raz na prawo, lewo czy wprost tylko znacznie preferuje patrzenie w jedną stronę )
• Ma spłaszczoną bądź asymetryczną czaszkę (głowa dziecka jest nierówna, widać różnice między stronami)
• Często zaciśnięte piąstki ( nie otwiera dłoni albo rzadko to robi, nie lubi leżeć na brzuszku, położone na nim od razu lub szybko płacze lub przekręca się na plecy, unika tej pozycji)

Po 3 miesiącu życia:

• Ma trudności w utrzymaniu głowy przy noszeniu na rękach (mamy wrażenie, że dziecko samodzielnie nie jest w stanie kontrolować głowy i musimy cały czas ją podtrzymywać)
• Na plecach nie unosi nóg do góry (maluszek leżąc na plecach, w ogóle lub rzadko nie odrywa nóg od ziemi)
• Na brzuchu nie unosi głowy  (jeśli dziecko położone na brzuszku nie jest w stanie spojrzeć na przedmiot przed sobą unosząc głowę)
• „Przelewa się” przez nasze ręce (mamy wrażenie bezwładnego dziecka, wysuwającego się z rąk)

Po 6 miesiącu życia

• Na brzuchu nie podpiera się na rękach (dziecko położone na brzuchu woli leżeć oparte na łokciach lub z całymi rękami w górze zamiast opierać się na dłoniach z prostymi łokciami oderwanymi od podłoża)
• Na plecach nie bawi się stopami (jeśli u maluszka nie ma chwytania rękami za stopy)
• Gdy nie robi obrotów (Nie obraca się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy przez oba boki)
• Preferuje bawić się jedną ręką (dziecko wyciąga jedną i tę samą rękę do zabawek lub wkłada do buzi tylko prawą lub tylko lewą rękę)

Po 10 miesiącu życia

• Nie pełza, nie czworakuje, jest mało ruchliwe (nie jest samodzielne w przemieszczeniu się np. do zabawki, miejsca lub rodzica)
• Nie bawi się zabawkami na bokach ( maluch nie ma i nie miał wcześniej umiejętności leżenia na boku i zabawy w tej pozycji)

Po 12 miesiącu życia:

• NIe usiądzie samodzielnie (dziecko z samodzielnego leżenia przodem bądź tyłem samo nie usiądzie, nie liczy się posadzenie przez rodzica, musi samodzielnie przejść z leżenia do siadu)
• Nie wstaje przy meblach  (nie ma potrzeby, bądź umiejętności przebywania w pozycji stojącej, dziecko może trzymać się rękami)

Po 16 miesiącu życia

• Nie chodzi samodzielnie (nie jest w stanie bez pomocy opiekuna lub pchacza przejść kilku metrów)

Rehabilitacja dzieci – przebieg wizyty u terapeuty

W czasie wizyty fizjoterapeuta przeprowadzi dokładny wywiad z opiekunami dziecka,  sprawdzi typowe dla wieku odruchy, reakcje podczas leżenia na plecach i brzuchu. Może wykonać testy sprawdzające spontaniczną aktywność , reakcje na bodźce zewnętrzne i nabyte umiejętności, u dzieci starszych sprawdzi także postawę ciała. W czasie wizyty terapeuta opiera się na indywidualnie dobranych metodach i technikach pracy z dziećmi, a także także daje cenne wskazówki w radzeniu sobie  z maluchem. Może także zalecić zestaw ćwiczeń, które systematycznie wykonywane przynoszą poprawę, tym samym nie pogłębiając problemu.

Im wcześniej zajmiemy się ewentualnym problemem lub zastosujemy profilaktykę tym lepsze i szybsze są efekty naszych działań. Nie czekajmy, aż coś samoistnie minie, zwróćmy uwagę na komfort swój i swojego dziecka, a przyniesie to pozytywne efekty we wspólnym dalszym życiu.

Pamiętajmy jednak, że każde dziecko jest inne, rozwija się w swoim tempie i ma różne potrzeby –  ważne jest by brać to pod uwagę. Istotnym jest także by wspierać rodziców w ich roli ponieważ są najlepszymi specjalistami, a wiedza nas, terapeutów jest cenną pomocą.

Odpowiednia rehabilitacja to podstawa dalszego, prawidłowego rozwoju dziecka. Naszą rolą  jako terapeutów jest zmniejszenie napięcia związanego z porodem oraz usunięcia niekorzystnych zmian do jakich doszło w życiu płodowym. Dzięki odpowiedniemu procesowi terapeutycznemu, staramy się przede wszystkim zredukować napięcia strukturalne, wpłynąć na regulację układu pokarmowego, poprawić krążenie oraz odblokować ucisk określonych nerwów.

Profilaktyka to najlepsze co możemy dać swojemu maluszkowi. Już od pierwszych dni  możemy dbać by jego rozwój szedł we właściwym kierunku i zapewnić mu lepszy start. Im szybciej odbędzie się taka wizyta tym więcej dobrego może to przynieść w waszym wspólnym życiu.

Przeczytaj także

Oferta Pracowni Zdrowia